Wat is vervoersarmoede?
Vervoersarmoede ontstaat wanneer mensen door een gebrek aan geld of vervoersmogelijkheden belemmerd worden in hun dagelijkse activiteiten, zoals werken, studeren of zorg verlenen. Dit kan verschillende oorzaken hebben, waaronder:
- Hoge kosten van vervoer, denk aan de volgende situaties:
- Niet iedereen heeft een eigen vervoermiddel, of het vervoermiddel wordt gedeeld binnen het gezin
- Niet iedereen kan een reis met eigen vervoermiddel vooruit betalen
- Reparatiekosten aan of vervanging van vervoermiddelen zijn moeilijk tot niet te dragen
- Openbaar vervoer blijkt geen haalbaar alternatief of kan niet vooruit betaald worden.
- Gebrek aan infrastructuur: In sommige regio’s is het openbaar vervoer beperkt of slecht beschikbaar.
- Fysieke of mentale beperkingen: Mensen met een beperking hebben vaak minder toegang tot passend vervoer.
Als werkgever is het belangrijk om te begrijpen dat vervoersarmoede vaak onzichtbaar blijft. Werknemers willen bijvoorbeeld niet aangeven dat zij moeite hebben om naar het werk te komen, uit angst voor stigmatisering. Een oordeel draagt niet bij aan de oplossing.
Hoe herken je vervoersarmoede onder werknemers?
Er zijn verschillende signalen die kunnen wijzen op vervoersarmoede:
- Frequent ziekteverzuim: Werknemers melden zich vaker ziek vanwege stress of vermoeidheid veroorzaakt door lange, omslachtige of dure reizen. Een piek in verzuim vlak voor de loonbetaling kan hierop duiden.
- Problemen met punctualiteit: Werknemers komen regelmatig te laat door onbetrouwbaar vervoer of te grote afhankelijkheid van anderen voor het eigen vervoer.
- Beperkte mobiliteit: Werknemers vermijden bepaalde taken of afspraken die reizen vereisen.
Door in gesprek te gaan met je medewerkers en mobiliteit als onderwerp bespreekbaar te maken, kun je achterhalen of er sprake is van vervoersarmoede en in welke richting de oplossing gevonden kan worden.
Wat kun je als werkgever doen?
Er zijn verschillende manieren waarop werkgevers kunnen bijdragen aan het verminderen van vervoersarmoede:
1. Mobiliteitsbudget invoeren
Geef werknemers een flexibel mobiliteitsbudget waarmee ze zelf kunnen kiezen hoe ze reizen. Dit kan worden gebruikt voor openbaar vervoer, fietslease, fietsabonnement, carpooling of deelvervoer. Flexibiliteit geeft werknemers meer mogelijkheden om een oplossing te kiezen die bij hun situatie past.
2. Stimuleer fietsen en wandelen
Investeer in fietsvoorzieningen zoals veilige stallingen, douches en kleedruimtes. Subsidieer een fietsregeling en organiseer fietslessen en veilig verkeer workshops. Dit is niet alleen duurzaam, maar ook gezond voor je werknemers.
3. Samenwerken met lokale vervoersdiensten
Werk samen met regionale vervoerders om betere verbindingen te realiseren. Dit kan bijvoorbeeld door een pendeldienst op te zetten van en naar het werk, vooral in gebieden waar openbaar vervoer schaars is.
4. Thuiswerken en hybride werken faciliteren
Door werknemers de mogelijkheid te geven om (deels) thuis te werken, kun je de vervoersdruk verlagen. Voor veel mensen kan dit een directe oplossing zijn voor de dagen dat er sprake is van vervoersarmoede.
5. Vervoersarmoede bespreekbaar maken
Creëer een open cultuur waarin werknemers zonder schaamte hun uitdagingen rondom vervoer kunnen delen. Organiseer bijvoorbeeld enquêtes of workshops om inzicht te krijgen in hun behoeften.
Vervoersarmoede is een complex probleem
Vervoersarmoede is een complex probleem, maar werkgevers kunnen een belangrijke rol spelen in de oplossing. Door mobiliteit centraal te stellen in het HR-beleid en te investeren in duurzame en inclusieve oplossingen, draag je niet alleen bij aan het welzijn van je werknemers, maar versterk je ook de slagkracht van je organisatie.
Herken je deze uitdagingen binnen jouw bedrijf? Neem de tijd om mobiliteit en vervoersarmoede te begrijpen en te onderzoeken zonder te oordelen. Zoek samen naar ontlastende oplossingen en draag bij aan een toegankelijk vervoerssysteem voor iedereen.